Historie

De eerste ideeën over wat later de Peinder Mieden zou heten zijn ontstaan vanuit de wens bij de gemeente Smallingerland om in het gebied tussen Opeinde en Drachten een innovatieve en duurzame woonwijk te realiseren. Daarvoor is de gemeente in 2008 het crowd-sourcing initiatief ‘wij bouwen een wijk’ begonnen, waarbij iedereen via een website ideeën kon aandragen voor het ontwerp en de inrichting van de woonwijk. De omvang van het plan was op dat moment 17ha.

Dit initiatief heeft er tenslotte toe geleid dat de gemeente in 2011 besloot voor de Peinder Mieden uit te gaan van het concept De Nieuwe Marke van landschapsbureau Stroming. Dat concept is ontwikkeld om de kwaliteit en publieke toegankelijkheid van natuur en landschap te verhogen en tegelijkertijd tegemoet te komen aan de vraag naar 'buiten wonen'. In dit concept worden de bewoners gemeenschappelijk eigenaar en beheerder van het natuurgebied waarin ze wonen, waarbij het natuurgebied zelf openbaar toegankelijk wordt. De inrichting van het natuurgebied wordt bekostigd uit de verkoop van de woonkavels.

Om tot een voldoende omvang voor het natuurgebied te komen, breidde de gemeente het plangebied uit van de originele 17ha naar 90ha, waarin 45 woonkavels van gemiddeld 1000m2 werden voorzien.

In januari 2013 formeerden de eerste belangstellenden de zogenaamde Trekkersgroep, die de voorbereidingen voor de oprichting van de Kopersvereniging ter hand nam. In juni van dat jaar werd de oprichtingsakte bij de notaris getekend, en was de Kopersvereniging een feit. Het doel van de Kopersvereniging was enerzijds om potentiële kopers te werven, anderzijds om samen met de gemeente en andere betrokken partijen de inrichting van het gebied vorm te geven. In datzelfde jaar kreeg de Kopersvereniging een subsidie van de Provincie Fryslân, voor professionele begeleiding van de Kopersvereniging.

De discussies t.a.v. de inrichting van het gebied werden begeleid door Innovatie Agro & Natuur (van het ministerie van Economische zaken) en landschapsbureau Stroming.

Mede door de financiële crisis was het voor de Kopersvereniging aanvankelijk niet gemakkelijk om belangstellenden te werven. Het duurde tot 2016 voordat de Kopersvereniging voldoende potentiële kopers op de ledenlijst had. Dat was voor de gemeente de aanleiding om de formele procedure voor de wijziging van het bestemmingsplan van het gebied op te starten: op 10 juni 2016 wordt het Voorontwerp Bestemmingsplan Peinder Mieden ter inzage gelegd.

Het bestemmingsplan voorzag in een gefaseerde oplevering van het gebied: een eerste fase van 61ha met 31 woonkavels, en een tweede fase van 29ha met 14 woonkavels.

Eind 2016 werden de eerste koopcontracten voor fase 1 getekend. Aangezien de procedure voor het bestemmingsplan nog gaande was, waren deze koopcontracten onder de voorwaarde dat het bestemmingsplan t.z.t. onherroepelijk zou worden vastgesteld. Tegelijkertijd werd de ‘Vereniging van Eigenaars natuurgebied de Peinder Mieden’ opgericht. Deze vereniging is de formele eigenaar van het natuurgebied. De leden van de vereniging zijn de kopers van de woonkavels.

In de loop van 2017 werd de inspraakprocedure t.a.v. bestemmingsplan afgerond, en waren er ook voldoende getekende koopcontracten om de financiële onderbouwing van het plan zeker te stellen. Op 4 juli 2017 stelde de gemeenteraad het bestemmingsplan vast. Dat leidde in eerste instantie nog tot een aantal beroepsprocedures. Door bemiddeling werd echter eind 2017 het laatste beroep ingetrokken. Daarmee was het bestemmingsplan onherroepelijk vastgesteld, en kon de inrichting van het gebied beginnen.

In de loop van 2018 begon de uitvoerder met de inrichting van het gebied. Dat betrof o.a. het uitgraven van een nieuwe watergang en een poel, het uitzetten en ophogen van de woonkavels en het aanleggen van (vooralsnog) onverharde wegen. Na enige tijd konden ook de eerste bewoners beginnen met de bouwwerkzaamheden op hun kavel: . Om ook fase 2 van het project in gang te kunnen zetten, moest de gemeente nog grond in het gebied van derden aankopen. Ook dat werd in de loop van 2018 afgerond. De aanvang van de bouw voor fase 2 wacht nu nog op de afwikkeling van een nieuwe bestemmingsplanprocedure; fase 2 was al voorzien in het eerder vastgestelde bestemmingsplan, maar om het te ‘activeren’ moet opnieuw een – enigszins eenvoudiger – procedure worden doorlopen.

In juli 2018 is begonnen met het bouwen van de eerste huizen