Voor deze blog hebben we Kees van Wee geïnterviewd. Kees en zijn vrouw Anneke komen te wonen op kavel 7, een kavel van 550m2 aan het Opeinder kanaal.
Over de bewoners
Kees en Anneke van Wee (beiden 51) wonen op dit moment in de wijk Morra in Drachten. Kees is docent scheikunde op het Drachtster Lyceum, Anneke is huisvrouw, en heeft veel vrijwilligerswerk gedaan. Hun huisnummer in de Peinder Mieden wordt 11. Dat is een soort numerieke thuiskomst, want zowel Kees als Anneke zijn geboren in een huis met datzelfde huisnummer. Ze zijn fervente zeilers en hebben een boot van 8,5 meter waarmee ze regelmatig richting de Nederlandse en Duitse waddeneilanden zeilen. In de Peinder Mieden kunnen ze de boot straks mooi in de haven kwijt. Ze hebben twee geweldige dochters die beide al het huis uit zijn. Wel zijn er nog drie huisgenoten: de hond, Jinka, en de katten, Kibbel en Marly.
Traditionele bouw
Kees en Anneke nemen vooralsnog geen architect in de arm. Ze hebben op het internet een mooie voorbeeldwoning gevonden, en zijn daarmee naar bouwbedrijf U. Veenstra uit Harkema gestapt en hebben een ruwe offerte gekregen die redelijk lijkt. Het bouwbedrijf doet ook het noodzakelijke tekenwerk. Daarnaast krijgt het bedrijf alle ruimte om eigen werkwijzen, materialen en leveranciers te gebruiken; dat bespaart kosten en geeft een goede bouwkwaliteit. Hoewel Kees wel enige ervaring heeft met bouwwerkzaamheden, laat hij het huis waarschijnlijk sleutelklaar opleveren door de aannemer.
Het wordt een zadeldak woning waarvan het dak aan beide kanten naar beneden doorloopt tot de vloerhoogte van eerste verdieping. De woning krijgt twee woonlagen en misschien een kleine zolder. De gevels zijn van buiten deels baksteen en deels van onbehandeld hout. Het meest in het oog springende aspect is de zijgevel: in het midden rijst vanaf de grond een brede bakstenen zuil omhoog tot door het dak; aan weerszijden van deze zuil bevinden zich brede glazen wanden die vanaf de grond voor beide woonlagen langs lopen.
Isolatie
De bouwmethode wordt houtskeletbouw met bakstenen buitenmuren. Voor de isolatie wordt gewerkt met een combinatie van steenwol en EPS-schuim (weliswaar een aardolieproduct, maar past toch in duurzaam bouwen). Het geheel geeft een goede isolatiewaarde met een relatief dunne muur. Voor de ramen en glazen wanden wordt triple glas gebruikt wat toch zo’n 10% extra bespaard t.o.v. HR++. De benedenvloer wordt van beton, waarschijnlijk met plavuizen. De verwachte isolatiewaarde van de woning is een Rc van tenminste 6,5.
Aardwarmte, maar alleen voor de verwarming
Voor de verwarming willen ze gebruik maken van aardwarmte. Daarvoor zoeken ze een warmtepomp met een relatief klein elektrisch vermogen van 1 kW en een uitgangsvermogen van 5kW warmte, omdat de aardwarmte alleen voor de verwarming van het huis is bedoeld, niet voor de warmwatervoorziening. Zo’n kleine warmtepomp is een stuk goedkoper en gebruikt veel minder stroom dan de reguliere modellen. Deze pomp wordt dan ook alleen in de wintermaanden gebruikt en kan met 1 KW misschien nog steeds op de energie van de zonnepanelen werken ook al is de opbrengst van de zonnepanelen in de winter hooguit 20% t.o.v. de zomermaanden. Er zal ook een buffer opgewarmd worden tot 40 oC om na zonsondergang nog even door te kunnen “stoken” zonder stroomverbruik van de warmtepomp. Met 2 lussen in de bodem van 100 meter kan 8 à 10kW warmte geoogst worden. Dit is dan ruim voldoende en daarmee voorkom je wel dat je op termijn problemen krijgt met onderkoelde/bevroren grond rond de bodemlussen, wat de warmteoverdracht sterk zou afremmen.
Voor warmtapwater gebruiken ze dan een standaard elektrische boiler (3kW elektrisch vermogen), in de warme helft van het jaar is er een overschot aan stroom van de PV-panelen voor deze boiler beschikbaar, in de wintermaanden zal er wel stroom verbruikt worden van het net. Door het koude tapwater eerst via de buffer van de centrale verwarming te laten lopen is de temperatuur echter al bijna 40 oC en hoeft er nog maar 25oC bij om tot 65oC te komen.
(Veel gecombineerde warmtepompen voor het verwarmen van de woning en warmtapwater gebruiken ook een standaard elektrisch verwarmingselement voor het verwarmen naar 65 oC; alleen heeft de warmtepomp dan vaak een elektrisch vermogen van minimaal 5kW en een warmte-afgifte van 25kW. Dit stelt mogelijk wat hogere eisen aan de bodemlussen wat het vermogen betreft.)
Voor dit soort berekeningen heeft Kees overigens een zelfgemaakt spreadsheet; o.a. om te berekenen hoeveel kWh verwarming het huis nodig heeft en hoeveel de pomp dan gaat verbruiken. Tel daarbij op het verbruik van warmtapwater en het standaard elektrische verbruik voor alle overige apparaten en je kunt berekenen hoeveel zonnepanelen je dan nodig hebt. Een handige tool, als je met Excel kunt werken, waar ook andere leden mogelijk hun voordeel mee kunnen doen.
Het Excel-sheet is hier te downloaden (het is gratis, het geeft een mooie schatting, maar aan de uitkomsten kunnen uiteraard geen rechten worden ontleend).
Er komt ook een kleine houtkachel of een pelletkachel. In hun huidige woning hebben ze ook een houtkachel, en ’s winters is het gewoon warm en gezellig om wat hout te verstoken. Verder kan het winter stroomverbruik daarmee omlaag op donkere dagen, dit is vooral handig wanneer de salderingsregeling voor zelfopgewekte elektrische energie komt te vervallen.
Zonnepanelen vangen de winterzon
De elektriciteit wordt opgewekt door indak-zonnepanelen met een opbrengst van 9.000Wp (36 panelen van 250Wp). De hellingsgraad van het dak wordt het liefst afgestemd op de stand van de zon in de winter; in de zomer geeft dat wat minder rendement, maar dan is er sowieso meer dan genoeg zon en stroom. Kees heeft ook wel nagedacht over een thuisaccu, maar daar ziet hij vanaf: nog te duur en te weinig capaciteit.
Het plan is om voor grijswater een tank in te laten graven en de leidingen in het huis ook te laten aanleggen, maar mogelijk zal die installatie nog niet direct worden gebruikt.
Natuurtuin
Bij het huis komt een carport, misschien met een sedum groendak; de verharding rondom het huis wordt deels tegels en deels grind. Over de tuin denken ze nog na. Het meeste wordt gras met hier en daar struikgewas of misschien knotwilgen. Mogelijk een natuurtuin met uitgemaaide paden, zodat het erf als het ware overloopt in de natuurlijke omgeving. Dat wordt nog wat experimenteren. De erfafscheiding die de gemeente gaat plaatsen gaan ze aanvullen met gaas, zodat de hond binnen het erf blijft. Op termijn zal het gaas door de begroeiing rondom niet meer zichtbaar zijn. Bij de oprit komt een veerooster.
Samen inkopen, of niet?
Kees en Anneke hebben hierin een recht-toe-recht-aan benadering: de aannemer moet z’n eigen materialen en leveranciers kunnen gebruiken, want dat is efficiënt, dat kent de aannemer, en daar werkt hij het beste mee. Als er zaken zijn die de aannemer niet standaard uitvoert of uit wil voeren, dan kan gezamenlijke inkoop aan de orde zijn. Maar dat is dus nog even afwachten. Dit kan zich voordoen bij kunststof kozijnen, indak-zonnepanelen, en de speciale warmtepomp/elektrisch installatiewerk.
