Voor deze blog hebben we Cor en Marianne van Staveren geïnterviewd. Zij worden eigenaar van kavel 13, aan het Opeinder kanaal. Het meest opvallende materiaal van hun droomhuis: staal!
Over de bewoners
Cor is met zijn 77 jaar (in december 78) de nestor van de kopersvereniging. Hij had 33 jaar lang een apotheekhoudende huisartspraktijk in Oudega. Na z’n pensionering als huisarts heeft hij nog lang diensten gedraaid voor de dokterswacht in Friesland. Marianne (65) is doktersassistente; ook zij laat de pensioengerechtigde leeftijd voor wat het is en gaat nog even door in haar vakgebied.
Cor en Marianne hadden een mooie, onder architectuur gebouwde woning in het buitengebied van Oudega. In verband met hun voortschrijdende leeftijd willen ze in de Peinder Mieden wat kleiner gaan wonen. Hun woning in Oudega hebben ze inmiddels verkocht en ze wonen nu tijdelijk in Warten.
Hun huisgenoten zijn twee prachtige Heilige Birmanen (raskatten), Boris en Dymas.
Een stevig onderwerp
Het eerste onderwerp dat ter tafel komt is direct een stevige. In hun woning in Oudega was het prachtig wonen, midden in de natuur, maar het huis werd toch wat te groot voor met z’n tweeën. Ze zijn in november 2014 lid van de kopersvereniging geworden, met het idee om in de Peinder Mieden opnieuw met natuur rondom te gaan wonen in een woning die beter past bij hun levensfase (kleiner, minder onderhoud).
De verwachting was destijds dat ze binnen een redelijke tijd in de Peinder Mieden zouden kunnen gaan wonen. Maar door de strubbelingen met het bestemmingplan duurt het allemaal veel langer dan verwacht. Zoveel langer dat ze nu op een breekpunt zijn aangeland: als het nog veel langer gaat duren dan is het gezien hun leeftijd beter om naar iets anders uit te kijken. Nog meer dan de andere leden zien zij uit naar de uitkomst van de discussies over het bestemmingsplan dit jaar.
Een ervaring rijker
Cor en Marianne hebben 15 jaar geleden hun woning in Oudega onder architectuur laten bouwen. Dat was een hele ervaring: lang niet alles ging volgens plan. Eerst was er gedoe met de gemeente waardoor het huis anders is geworden dan ze hadden gewild. Daarna bleken een aantal (destijds) innovatieve toepassingen niet wat ervan verwacht was: de zonnepanelen brachten veel minder op dan gedacht, de grijswaterinrichting bleek in de praktijk niet erg rendabel en de afstandsbediening van lampen e.d. bleek zo weerbarstig dat het tenslotte weer op de traditionele manier is ingericht.
Tijdens de bouw ging ook nog eens het bouwbedrijf failliet. Gelukkig zijn ze daarna goed geholpen door een plaatselijke aannemer. In ieder geval genoeg ervaring om toe te passen op hun bouwproject in de Peinder Mieden.
Daarnaast heeft Cor destijds ook nog aardig wat zelf geklust in het huis, maar voor het nieuwe huis laat hij het helemaal aan de aannemer over. Wel neemt hij een bouwbegeleider in de arm, Martin IJff uit Drachten. Ervaring leert dat het goed is om bij discussies met de aannemer iemand met verstand van zaken te hebben: dat geeft niet alleen een afgewogen inbreng, maar voorkomt ook dat emotie de discussie gaat leiden.
Architect in de familie
De keuze voor architect voor het nieuwe huis was snel gemaakt: architectenbureau Bruusk van zoon Sander. Sander heeft voor hen een fraaie villa ontworpen die bij de bewoners en bij de natuur van de Peinder Mieden past. Een belangrijk aspect in het ontwerp is dat alle gebruiksfuncties zich op de begane grond bevinden; levensloopbestendig noemt men dat. De tweede woonlaag van het ontwerp hebben Cor en Marianne inmiddels laten vallen: het is praktisch voor als kinderen op bezoek zijn, maar het maakt het huis ook weer duurder en zwaarder (wat weer impact heeft op de fundering).
Het vele glas benadrukt het open karakter van het huis: het huis vangt veel daglicht, en van beide kanten kan men als het ware door het huis heen kijken.
Staal
Het materiaal dat het meest in het oog springt bij het huis is duidelijk: staal! Weliswaar geen natuurlijk materiaal, maar wel 100% recyclebaar. Het begint met het constructieskelet van het huis: dat is van staal. Daarnaast is ook een groot deel van de schil van het huis van staal: het dak en een deel van de muren worden afgedekt met stalen panelen waarin de isolatielaag al is verwerkt. En ook voor de kozijnen wordt staal gebruikt.
De stalen uitstraling wordt gecombineerd met een afdekking van hout. Mogelijk gaan ze hier gebrand larikshout gebruiken. Het branden van hout is een oude Japanse techniek (Shou Sugi Ban) die het hout beter bestand maakt tegen schimmels en insecten.
Positionering.
De architect heeft goed nagedacht over de positionering van de woning op de kavel. Leidende aspecten daarin zijn de zon-inval, het uitzicht op het natuurgebied en de privacy voor de bewoners. Het overstek van het dak aan twee kanten van het huis past goed bij die uitgangspunten: dit creëert in feite een groot overdekt terras, waar het in veel tijden van het jaar goed toeven zal zijn, met een mooi uitzicht op de natuur.
Doordat het terras buiten en de vloer binnen dezelfde hardstenen afwerking krijgen, vervaagt de grens tussen binnen en buiten, wat nog meer bijdraagt aan het open karakter van het huis.
Energie
Qua isolatie kiezen Cor en Marianne voor een tussenweg: maximaal isoleren waar dat kan, maar niet zo dicht als een passiefhuis. Dus er blijft ruimte voor brede tuindeuren en openslaande ramen. Het gebruikte glas is HR+++, edelgasgevuld, met een warmtereflecterende binnenlaag.
De elektriciteit voor het huis wordt opgewekt met hoog-rendement zonnepanelen. Mogelijk wordt dat gecombineerd met een thuisbatterij als de stand van de techniek van het moment dat zinvol en betaalbaar maakt.
De warmte voor de vloerverwarming wordt geleverd door een luchtwarmtepomp; om eventuele hinder van het geluid binnenshuis te voorkomen wordt de luchtwarmtepomp opgesteld in een bijgebouwtje (als dat qua installatieontwerp past). Voor de bijverwarming en de gezelligheid komt er ook een haard; een zogenaamde doorkijkhaard in een binnenmuur, zodat de haard vanuit twee vertrekken te bewonderen is. Cor en Marianne zijn gewend aan een houthaard en alles wat erbij hoort; ter plekke demonstreert Cor zijn ‘smart splitter’, waarmee het kloven van haardhout een koud kunstje wordt.
De warmwatervoorziening wordt verzorgd met zogenaamde heat pipes op het dak, in combinatie met een elektrische boiler. Voor de douche wordt ook nog een energiebesparende techniek gebruikt: het afgevoerde douchewater wordt gebruikt om nieuw aangevoerd water voor het douchen voor te verwarmen. Om nog meer gebruik te kunnen maken van het warme water van de heat pipes, komen er mogelijk ook een hotfill-geschikte vaatwasser en wasmachine.
Fundering
Voor de fundering denken ze aan een zogenaamde Hectar-vloer, opgevuld met staalvezelbeton, op een laag gestort zand. Of dat mogelijk is, of dat er geheid moet worden, zal moeten blijken uit de sondering. In ieder geval komt er geen kruipruimte.
Het erf
De tuin wordt net als het huis levensloopbestendig: gras met wat struiken of gepotte planten. Het gras wordt onderhouden door een maairobot; de struiken en planten zullen weinig onderhoud nodig hebben.
Op het erf komt een bijgebouwtje voor de fietsen en wat andere spullen; en de luchtwarmtepomp zal wellicht ook daar worden opgesteld. De afrastering willen ze met bijvoorbeeld schapenhekken of wat struiken wat dichter maken. Cor en Marianne denken nog na over een kattenren op het erf: mogelijk is het gebied toch veilig genoeg om de katten buiten los te laten lopen.
Bij het bijgebouw komt wat parkeerruimte, verhard met grastegels. In het ontwerp van het gebouw is nu ook een inpandige garage opgenomen, maar er wordt nog nagedacht of dat wel slim is, en of het allemaal past in de begroting.
Financiering
Ook Cor en Marianne liepen vast in de gesprekken met hun ‘huisbank’, de ING: de bank verstrekt geen hypotheek op een appartementsrecht. Daarom kijken ze nu bij de Triodos Bank en de Rabobank.
